Ալբերթ Էլլիս

Albert Ellis, Ph.D.  (սեպտեմբեր 27, 1913 - հուլիս 24, 2007)

 

Ալբերթ Էլլիսը 1950-ականներից ի վեր մշակել և զարգացրել է ռացիոնալ-էմոտիվ վարքային հոգեթերապիան (Rational Emotive Behaviour Therapy - REBT): Նա առաջիններից էր ով հոգեթերապիայում սկսեց կիրառել ինտեգրատիվ մոտեցում: Բազմաթիվ մրցանակների դափնեկիր, ավելի քան 600 գիտական հոդվածների, գրքերի և լուսաբանումների հեղինակ, Ալբերթ Էլլիսը 1982թ-ին ԱՄՆ-ի և Կանադայի հոգեբանների մասնագիտական միության կողմից ճանաչվել է  պատմության երեք ամենաազդեցիկ հոգեթերապևտներից մեկը (հարկ է նշել, որ եռյակի մյուս անդամներն են Կարլ Ռոջերսը և Զիգմունդ Ֆրոյդը):

 

 

...Ռացիոնալ-էմոտիվ վարքային թերապիան ես սկսեցի մշակել 1955 թվականին, երբ զբաղվում էի կլինիկական հոգեբանությամբ Նյու-Յորքում, և մինչ այդ արդեն 10 տարվա փորձ ունեի սույն բնագավառում: Շնորհիվ հետազոտության որն այդ ժամանակ ես անց էի կացնում <<Փաստեր սեռական ազատության օգտին>> մի լայնածավալ աշխատության համար, ես սեռական և ամուսնական հարցերում մեծ գիտակի հեղինակություն ձեռք բերեցի: Ընկերներս խորհրդակցում էին ինձ հետ իրենց սեռական և միջանձնային խնդիրներով, և ես գնալով նկատում էի որ կարողանում եմ շատ արդյունավետ կերպով օգնել նրանց հաղթահարել այդ խնդիրները բավականին կարճ ժամանակահատվածում: Եվ ես որոշեցի շարունակել ուսումս կլինիկական հոգեբանության բնագավառում այն բանից հետո, երբ պարզեցի որ դա միակ ճանապարհն էր տանող դեպի մասնագիտական վերապատրաստում` սեռական և ամուսնական հարցերով խորհրդատվության ոլորտում: Կլինիկական հոգբանության ոլորտում գիտաստիճան ստանալուց հետո ես որոշեցի յուրացնել հոգեվերլուծությունը, քանզի կարծում էի որ այն այն ժամանակ գոյություն ունեցող ամենախորքային և ամենարդյունավետ հոգեթերապիայի տեսակն էր: Ես ընտրեցի այդ բնագավառը, քանի որ իմ ամուսնական-ընտանեկան խորհրդատուի ոչ պաշտոնական փորձը ցույց էր տվել, որ խանգարումներն իրականում են հետևանք են անձի աններդաշնակության և <<որպեսզի հնարավոր լինի իսկապես օգնել մարդկանց ապրել  երջանիկ մեկը մյուսի հետ` անհրաժեշտ է սովորեցնել նրանց ապրել հաշտ և համերաշխ նախ սեփական անձի հետ>>:

Սկզբից ինձ դուր էր գալիս հոգեվերլուծող լինելը, քանի որ դա ինձ հնարավորություն էր տալիս իրականացնել մարդկանց իրենց խնդիրներում օգնելու իմ ցանկությունը: Սակայն ես ավելի ու ավելի էի հիսթափվում հոգեվերլուծությունից. այն ինձ այլևս չէր թվում հոգեթերապիայի բավարար արդյունավետ և բավարար գործուն տեսակ: 1995-ականների սկզբին սկսեցի փորձարկումներ անել զանազան թերապևտիկ մոտեցումներով, ներառյալ հոգեվերլուծական կողմնորոշումով և էկլեկտիկ հոգեթերապիայով: Եվ չնայած ես արդեն ավելի շատ հաջողությունների էի հասնում այցելուների հետ աշխատանքում, սակայն միևնույն է դեռևս ինձ չէր բավարարում այդ մեթոդների արդյունավետության մակարդակը: Այդ ընթացքում ես անցա փիլիսոփայական գրականության ընթերցմանը, իմ ամենասիրած զբաղմունքներից մեկին, հույսով, որ դա ինձ կօգնի գտնել հոգեթերապիայի արդյունավետ և գործուն տարբերակ: Այդ ժամանակ ինձ վրա մեծ ազդեցություն գործեցին հունական և հռոմեական ստոիկների աշխատանքները (Էպիկուրեոս, Էպիկտետոս և Մարկոս Ավրելիոս): Նրանք մատնանշում էին փիլիսոփայական պատճառների առաջնայաին դերը հոգեբանական խանգարումների պատճառականության մեջ. այդ տեսակետը շատ տարածված էր Ամերիկայում 1950-ականներին և միաժամանակ հեղինակազրկում էր հոգեվերլուծական հոգեդինամիկ գործոնները: Այդ նույն տեսակետին էին հարում նաև որոշ հին արևելյան փիլիսոփաներ, հատկապես Կոնֆուցիոսը, Լաո-Ցզին և Բուդդա Գաուտաման: Իրապես, հենց այդ փիլիսոփաներն էլ, որոնք պնդում էին որ մարդկանց վնաս են հասցնում ոչ թե իրադարձությունները որպես այդպիսին այլ իրենց կարծիքը (կամ վերաբերմունքը) այդ իրադարձությունների մասին, հենց դարձան ՌԷՎԹ-ի հիմնադիրները, և նման մոտեցումը (ինչպես նաև իմ նորարարական բնաձևերը) մնում է կոգնիտիվ-վարքային ուղղվածության հոգեթերապիայի կենտրոնում առ այսօր...

Ալբերթ Էլլիս

 

Նյութը հադիսանում է "The Practice of Rational Emotive Behaviour Therapy" աշխատության ռուսերեն հրատարակության (Эллис А., Драйден У. Практика рационально-эмотивной поведенческой терапии. СПб: "Речь", 2002. - 352 с.; сс.15-16) թարգմանությունը:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Circle.Am: Rating and Statistics for Armenian Web Resources

 

 

Նախագիծը`